Masz rację McTavish, istotnie na mocy kan.1364 par.1 KPK odstępca od wiary, heretyk lub schizmatyk podlega ekskomunice wiążącej mocą samego prawa. Niemniej jednak tzreba zwrócic uwagę, że tego rodzaju kara może być dodatkowo zadeklarowana, ogłoszona w formie dekretu lub wyroku stwierdzającego zaciągnięcie jej z mocy prawa. Ma to dość istotne znaczenie prawnokanoniczne. Nie wdając się w szczegóły, ekskomunikowany z mocy prawa, którego kara została w sposób formalny zadeklarowana jest w gorszej sytuacji, niż taki ekskomunikowany, którego kara nie została zadeklarowana.

===

Czyli jeśli ktoś nie uznaje jakiegoś dogmatu KK (np. o wniebowzięciu NMP) i nie zna zasad prawa kanonicznego (a czy musi znać?) i przyjmuje Komunię to w ten sposób dopuszcza się grzechu ciężkiego, jest wszak w świetle prawa kanonicznego ekskomunikowany? Czy tak? Nawet nie będąc świadomym, że podległ ekskomunice i jej skutkom?
To jak to powiązać z definicją grzechu (świadome i własnowolne przekroczenie przykazań)?

===

Herezja to uporczywe zaprzeczanie lub powątpiewanie w najistotniejszą prawdę wiary, czyli dogmat. Z tego więc wynika, że nie da się popełnić nieświadomie tego przestępstwa. Trzeba po prostu chcieć je popełnić. Jeżeli ktoś niedostatecznie zna zasady swojej wiary, to nieco inna kwestia (oczywiście szczegółowa znajomość przepisów ustaw kościelnych nie jest konieczna dla przeciętnego człowieka). Trzebaby osądzić, na ile ten ktoś jest odpowiedzialny za swoją niewiedzę (mógł z lekceważenia spraw wiary nie uważać za istotne "zawracanie sobie głowy" nauka religii, mógł też z powodów obiektywnych nie przyswoic odpowiedniej wiedzy). Ale to już nie mnie osądząć. To sprawa Boga, sumienia i spowiednika. Ostatecznie o zbawieniu nie decyduje żadna władza kościelna, tylko Bóg, jego łaska i to, jak odpowiemy na nią. Prawo kościelne ma za zadanie tylko pomóc człowiekowi w tej drodze do Boga.

===